"دورویی" آن است که انسان ظاهرش را به گونه ای وانمود کند که خلاف باطنش باشد، مثلاً ظاهراً نشان می دهد که به کسی محبت دارد، اما در حقیقت خلاف آن باشد، این را نفاق عملی می نامند .
حضرت امام خمینی نهمین حدیث از کتاب" چهل حدیث" را به بیان نفاق در گفتار و نفاق در عمل ، مراتب ، درجات و درمان این بیماری قلبی اختصاص داده و باب سخن را در این زمنیه با روایتی از امام صادق علیه السلام می گشاید:
« هر کس مسمانان را با دورو و دو زبان دیدار کند، روز قیامت در حالیکه برای او دو زبان از آتش است ، محشور می گردد.»
قال رسول الله(ص):
- ثَلاثٌ مَن کُنَّ فیهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ اِن
صامَ وَ صَلّى وَحَجَّ وَاعتَمَرَ وَقالَ «اِنّى مُسلِمٌ» مَن اِذا حَدَّثَ
کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذَا ائتُمِنَ خانَ؛
سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و
حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسى که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و
وقتى که وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید. (نهج الفصاحه
، ص422 ،ح 1280)
قال علی(ع):
ایّاک و النّفاق فأن ذاالوجهین لایکون وجیهاً
عند اللّه؛ (غرر الحکم، ج 2، ص 304.)
از نفاق و دورویی دوری کن، چرا که انسان دورو، پیش خداوند
آبرومند نیست.»
« علیٌ (ع) خیرُ البشر ، فمن أبى فقد کفر »
حدیث آرامش
و فرمود: اى على! آن خدایى که مرا به حق مبعوث کرده و بشیر و نذیرم قرار داده یکى از شما که برمىخیزد براى وضو گرفتن، گناهانش از جوارحش مىریزد، و وقتى به روى خود و به قلب خود متوجه خدا مىشود از نمازش کنار نمىرود مگر آنکه از گناهانش چیزى نمىماند، و مانند روزى که متولد شده پاک مىشود، و اگر بین هر دو نماز گناهى بکند نماز بعدى پاکش میکند، آن گاه نمازهاى پنجگانه را شمرد
بعد فرمود: یا على جز این نیست که نمازهاى پنجگانه براى امت من حکم نهر جارى را دارد که در خانه آنها واقع باشد، حال چگونه است وضع کسى که بدنش آلودگى داشته باشد، و خود را روزى پنج نوبت در آن آب بشوید؟ نمازهاى پنجگانه هم به خدا سوگند براى امت من همین حکم را دارد