بحث قصاص و انتقام جویی و تاکید قرآن کریم بر لزوم بخشش

روزنامه آسمان به دلیل نقل قولی از ابتدای انقلاب از یکی از سران جبهه ملی که لایحه قصاص را غیر انسانی خوانده بود توقیف شد.در این مطلب قصد داریم به برسی لایحه قصاص از دیدگاه قرآن بپردازیم.

موضوع قصاص در قرآن از آیات مختلفی استنباط می شود  مثلا در آیه 194سوره بقره نوشته شده است:

الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُواْ عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَیْکُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ ﴿۱۹۴﴾

این ماه حرام در برابر آن ماه حرام است و [هتک] حرمتها قصاص دارد پس هر کس بر شما تعدى کرد همان گونه که بر شما تعدى کرده بر او تعدى کنید و از خدا پروا بدارید و بدانید که خدا با تقواپیشگان است (۱۹۴)

اما در بسیاری از آیات نیز خداوند بر لزوم عفو و بخشش و تقدم دیه بر قصاص تاکید کرده است :

مثلا در آیه 178 همان سوره بقره تاکید شده است که گرفتن خون بها یا دیه از اجرای حکم قصاص بهتر است و باعث رحمت و گشایش خداوند می شود:

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصَاصُ فِی الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِکَ تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِکَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿۱۷۸﴾

اى کسانى که ایمان آورده‏اید در باره کشتگان بر شما [حق] قصاص مقرر شده آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن و هر کس که از جانب برادر [دینى]اش [یعنى ولى مقتول] چیزى [از حق قصاص] به او گذشت‏شود [باید از گذشت ولى مقتول] به طور پسندیده پیروى کند و با [رعایت] احسان [خونبها را] به او بپردازد این [حکم] تخفیف و رحمتى از پروردگار شماست پس هر کس بعد از آن از اندازه درگذرد وى را عذابى دردناک است (۱۷۸)

لَئِن بَسَطتَ إِلَیَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنِی مَا أَنَاْ بِبَاسِطٍ یَدِیَ إِلَیْکَ لَأَقْتُلَکَ إِنِّی أَخَافُ اللّهَ رَبَّ الْعَالَمِینَ ﴿۲۸﴾

اگر دست‏خود را به سوى من دراز کنى تا مرا بکشى من دستم را به سوى تو دراز نمى‏کنم تا تو را بکشم چرا که من از خداوند پروردگار جهانیان مى‏ترسم سوره مائده آیه 28

در سوره نحل آیه 126 :

وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِّلصَّابِرینَ ﴿۱۲۶﴾

و اگر عقوبت کردید همان گونه که مورد عقوبت قرار گرفته‏اید [متجاوز را ] به عقوبت رسانید و اگر صبر کنید البته آن براى شکیبایان بهتر است (۱۲۶)

در این آیه نیز خداوند افراد را به صبر و شکیبایی دعوت می کند و می گوید صبر و شکیبایی از انتقام جویی بهتر است.همچنین در آیه 28 مائده نیز خداوند می گوید آن دسته از بندگانش که از او می ترسنداز انتقامجویی خوداری می کنند و در همه آیاتی از قرآن که مفهوم عقوبت دارد خداوند در ادامه آیه مومنین ار از انتقام جویی منع می نماید و به صبر و شکیبایی دعوت می نماید و تاکید می نماید که اگر این حکم اجرا نشود بهتر از اجرای آن است.لزوم بخشش و رحمت علاوه بر این مطلب در بیشتر آیات نیز به چشم می خورد و چندین برابر آیات قرآن در باره جنگ آیاتی در باره جنگ یا عذاب آیاتی در باره رحمت و بخشش نازل شده است

حرکت براونی در قرآن

حرکت براونی (به انگلیسی: Brownian motion) در فیزیک به نوعی از حرکت تصادفی ذرات غوطه‌ور درسیال (مایع یا گاز) بر اثر بخورد این ذرات با اتم‌ها یا مولکول‌های سیال گفته می‌شود.

در سال ۱۸۲۷ رابرت براون گیاه‌شناس هنگامی که توسط میکروسکوپ به گرده‌های گیاه معلق در آب نگاه می‌کرد، متوجه حرکت ذرات در آب شد، 

ولی نتوانست توجیهی برای آن پیدا کند. اتم و مولکول بسیار پیشتر از آن شناخته شده بودند، اما این آلبرت اینشتین بود که چند دهه بعد در مقاله‌ای که در ۱۹۰۵ منتشر کرد توضیح داد که حرکتی که براون مشاهده کرده در نتیجه برخورد مولکول‌های آب با گرده بوده است. جهت نیروی حاصل از برخورد مولکول‌ها مرتباً تغییر می‌کند و ذره در زمان‌های مختلف ممکن است از یک سمت بیشتر مورد اصابت قرار گیرد تا از سمت دیگر که این هر دو موجب جرکت اتفاقی ذرات می‌شود. این پدیده به افتخار رابرت براون حرکت براونی نامگذاری شده است.

در سوره الحج آیه 5 نوشته شده است:

یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِن کُنتُمْ فِی رَیْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَغَیْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَیِّنَ لَکُمْ وَنُقِرُّ فِی الْأَرْحَامِ مَا نَشَاء إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ وَمِنکُم مَّن یُتَوَفَّى وَمِنکُم مَّن یُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْلَا یَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَیْئًا وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ ﴿۵﴾

اى مردم اگر در باره برانگیخته شدن در شکید پس [بدانید] که ما شما را از خاک آفریده‏ایم سپس از نطفه سپس از علقه آنگاه از مضغه داراى خلقت کامل و [احیانا] خلقت ناقص تا [قدرت خود را] بر شما روشن گردانیم و آنچه را اراده مى‏کنیم تا مدتى معین در رحمها قرار مى‏دهیم آنگاه شما را [به صورت] کودک برون مى‏آوریم سپس [حیات شما را ادامه مى‏دهیم] تا به حد رشدتان برسید و برخى از شما [زودرس] مى‏میرد و برخى از شما به غایت پیرى مى‏رسد به گونه‏اى که پس از دانستن [بسى چیزها] چیزى نمى‏داند و زمین را خشکیده مى‏بینى و[لى] چون آب بر آن فرود آوریم به جنبش درمى‏آید و نمو مى‏کند و از هر نوع [رستنیهاى] نیکو مى‏رویاند (۵) 

در قسمت آخر آیه که به رنگ قرمز مشخص شده است خداوند دقیقا به موضوع حرکت براونی ذرات اشاره کرده است همانطوری که در بالا اشاره شد بعد از ورود ذرات آب به خاک در نتجه برخورد ذرات آب با مولکول ها خاک مولکول های آب به حرکت در می آیند.در حالی که رابرت براون در 1827 به این موضوع اشاره کرد قرآن کریم در 1400 سال قبل از این موضوع علمی پرده برداشته است.

پرواز پرندگان در قرآن

پرواز پرندگان در پرندگان بزرگ و کوچک دارای تفاوت هایی باهم است مثلا پرواز پرندگان بزرگ مانند عقاب و شاهین اگر تنها با بال زدن باشد باد انرژی بسیاری برای آن صرف شود به همین دلیل این پرندگان مدت زیادی را در هوا معلق می مانند و شیرجه می روند.[1]

اما پرندگان کوچکتر مانند کبک قناری و ....که عموما جثه کوچکتری دارند بال می زنند.این پرندگان عموما با بالا و پایین کردن پرهای خود جریان هوا را بین آن جابجا می کنند و در هوا می مانند.در این نوع پرندگان با بال زدن نیروی مقاومت هوا به زیر بالها فشار آورده و پرنده را بالا می کشد.[2]

در این مورد در سوره نحل آیه 79 نوشته شده است:

أَلَمْ یَرَوْاْ إِلَى الطَّیْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِی جَوِّ السَّمَاء مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلاَّ اللّهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿۷۹﴾

آیا به سوى پرندگانى که در فضاى آسمان رام شده‏اند ننگریسته‏اند جز خدا کسى آنها را نگاه نمى‏دارد راستى در این [قدرت‏نمایى] براى مردمى که ایمان مى‏آورند نشانه ‏هایى است

قسمت اول این آیه به پرندگانی اشاره می کند که در فضا رام شده اند که اشاره ای به پرزدن آنها نمی کند که می تواند بر پرندگانی که بخاطر جثه بزگ خود مجبورند شیرجه بروند دلالت کند و در قسمت دوم نیز خداوند به نگه داشتن پرنده در هوا اشاره می کند که ان کلمه "یُمْسِکُهُنَّ "یا نگه داشتن دقیقا با اصول نیروی آیرودنامیک و نحوه پرواز پرندگان نوع دوم تطابق دارد.البته این نقطه نیز قابل ذکر است که پرندگان نوع اول نیز در مواقع مورد نیاز پر می زنند ولی بیشتر در حال غوطه ور شدن در فضا هستند.نکته دیگر نحفته در این آیه اشاره خداوند به کلمه جو است که بدون وجود هوا و فشارش امکان پرواز پرندگان وجود نداشت.زیرا عملا مکانیسم فشار هوا در زیر پرهای پرنده وجود نداشت.

در سوره الملک آیه 19 نوشته شده است:

أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَیَقْبِضْنَ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ بَصِیرٌ ﴿۱۹﴾آیا در بالاى سرشان به پرندگان ننگریسته‏اند [که گاه] بال مى‏گسترند و [گاه] بال مى‏آنند جز خداى رحمان [کسى] آنها را نگاه نمى‏دارد او به هر چیزى بیناست

در این آیه نیز به نحوه پرواز پرندگانی نوع دوم که جثه کوچکی دارند و در ارتفاع کمتر پرواز می نمایند اشاره شده که خداوند در این آیه به بالای سر اشاره می کند و به به گستردن و پهن کردن بالها که باعث می شود پندگان در هوا بمانند و در ادامه آیه نیز همانند بالا به کلمه نگه داشتن اشاره شده است.

در سوره الحج آیه 31 نیز خداوند به نحوه پرواز پرندگان شکاری اشاره می نماید.

حُنَفَاء لِلَّهِ غَیْرَ مُشْرِکِینَ بِهِ وَمَن یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَکَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاء فَتَخْطَفُهُ الطَّیْرُ أَوْ تَهْوِی بِهِ الرِّیحُ فِی مَکَانٍ سَحِیقٍ ﴿۳۱﴾

در حالى که گروندگان خالص به خدا باشید نه شریک‏گیرندگان [براى] او و هر کس به خدا شرک ورزد چنان است که گویى از آسمان فرو افتاده و مرغان [شکارى] او را ربوده‏اند یا باد او را به جایى دور افکنده است

همانطوری که در بالا نیز اشاره شد خداوند به  پرندگان شکاری و فرو افتادن اشاره می کند که  پرندگان شکاری مانند کرکس و عقاب همیشه در هوا غوطه ور هستند

همچنین این آیات قرآن که نحوه پرواز پرندگان را مورد برسی قرار داده است می تواند به نیروی آیرودینامیک که به برس رفتار جریان هوا نیز می پردازد اشاره نماید.جهت مطالعه بیشتر به سایت ویکی پدیا مراجعه فرمایید.

کوهها و امواج صوتی در قرآن

امروزه انسانها از کوهها به دلیل ارتفاع بالای آن برای نصب دکل های مخابراتی و رادیویی و ارسال امواج استفاده می نمایند.و در سراسر جهان این دکل ها برای انتفال سریعتر و بیشتر امواج برای کوهها نصب می شوند.این دکل ها امواج رادیویی را بصورت امواج صوتی گسیل می نمایند.اکثر دکل هایی که روی زمین هستند نیز دکل هایی هستند که برای انتقال سیستم الکترونیکی به کار می روند.و دکل های رادیویی روی زمین نیز که بروی کوهها قرار ندارند باید دارای ارتفاع بسیار زیادی از سطح زمین باشند که بتوانند امواج صوتی را منتشر کنند به همین خاطر در مناطقی که کوه وجود دارد معمولا دکل های مخابراتی و صوتی روی کوهها نصب می شوند.

در سایت ویکی‌پدیا از این نوع دکل ها بعنوان دکل های بازتابی ذکر شده است:

دکل‌های بازتابی یا پسیو رفلکتور دکل‌هایی هستند که به صورت آینه امواج رادیوئی را منعکس می‌کنند. در مناطقی که به دلیل عوارض طبیعی مانند کوه دکل‌ها برای انتقال امواج دچار مشکل شوند برای دور زدن کوه از این نوع دکل‌ها استفاده می‌کنند. این نوع دکل‌ها دارای پنل بزرگی بوده که زاویه آن قابل تنظیم می‌باشد.

نکته قابل ذکر دیگر این است که از کوهها برای نصب دستگاه های تقویت سیگنال نیز استفاده می شود.

تصویر زیر مربوط به دکل 210 متری روی کوه وه متاتسمیندا در تفلیس است که امواج تلوزیونی را ارسال می نماید.

در سوره سبا آیه 10 نوشته شده است :

وَلَقَدْ آتَیْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا یَا جِبَالُ أَوِّبِی مَعَهُ وَالطَّیْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِیدَ ﴿۱۰﴾ ما به داود از فضل خود نعمتی بزرگ بخشیدیم، (ما به کوهها و پرندگان) گفتیم ای کوهها! و ای پرندگان! با او هم آواز شوید (و همراه او تسبیح خدا گوئید) و آهن را برای او نرم کردیم.

در این آه خداوند از امواج صوتی سخن می گوید که از کوهها می آید و همچنین در ادامه از فلز آهن نام می برد که یکی از عناصر سازنده دکل ها است و به احتمال قوی خداوند در این آیه به وجود آمدن دکل های مخابراتی در آینده و نصب آنها و صدایی که از انها می آید مانند امواج صوتی را پیش بینی کرده نکته دیگر این است که هم دکل های نصب شده برو کوهها و هم پرندگان برای ارسال از امواج صوتی استفاده می کنند که با طول موجهای الکترومغناطیسی متفاوت است.

اشاره قرآن به نازک بودن لایه جو در برخی از نقاط زمین

در قرن اخیر دانشمندان کشف کرده اند لایه ازون در دو قطب شمال و جنوب زمین نسبت به بقیه نقاط آن نازک تر هستند.علت این موضوع نیز نازک تر بودن استراتوسفر و جمع شدن آلاینده ها در آن نقاط است که باعث می شود لایه اوزون در این دو قطب نازک تر از سایر نقاط زمین باشد.این لایه در مناطق عادی 21 کیلومتر است ولی در قطبهای زمین 8 کیلومتر است.همچنین در استوا نیز این لایه نازک تر از سایر نقاط زمین و در حدود 18 کیلومتر است.[1][2]همچنین در قطبهای زمین شش ماه شب است و شش ماه دیگر روز است و علت آن نیز به انحنای محور چرخش زمین مربوط می شود.که باعث می شود که همیشه حتی در حرکت انتقالی همیشه یک قطب تا شش ماه به طرف خورشید باشد و یک قطب دیگر در جهت مخالف خورشید باشد یعنی زمانی که در قطب شمال شش ماه روز است در قطب جنوب شش ماه شب است و برعکس.

 

در سوره الکهف آیه 90 خداوند به وجود مناطقی از زمین که خورشید در آنها نازکتر است اشاره می کند:

حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْرًا ﴿۹۰﴾

تا آنگاه که به جایگاه برآمدن خورشید رسید [خورشید] را [چنین] یافت که بر قومى طلوع مى‏کرد که براى ایشان در برابر آن پوششى قرار نداده بودیم (۹۰)

در این آیه خداوند نوشته است که "در برابر آن پوششى قرار نداده بودیم"که به نازک بودن اشاره می کند همچنین در این آیه خداوند از قطبها بعنوان جایگاه بر آمدن خورشید نیز یاد می کند که این مساله نیز از لحاظ علمی صحت دارد زیرا بقیه نقاط همیشه به واسطه حرکت انتقالی شب و روز آنها با هم عوض می شود ولی در یکی از قطبها همیشه خورشید می تابد.

این آیه نیز دارای یک اعجاز عددی نیست است آیا می دانستید که در استوا که لایه ازون نازکتر است خورشید بطور عمود و 90 درجه می تابد[3] و از آن مهمتر قطب شمال در مدار 90 درجه شمالی و قطب جنوب در مدار 90 درجه جنوبی قرار دارد؟!! و شماره این آیه نیز 90 است!؟![4][5]